Mệnh môn hỏa, bạch khiếu hỏa. Quân vi tướng hỏa chi danh. Kiến chứng sở đương dị trị
Lục vị hoàn, bát vị hoàn. Tuy thị thận gia chi dược. Kỳ trung tự hữu phân phương
 |
| Mệnh môn hỏa, bạch khiếu hỏa |
Dịch nghĩa:
Hỏa ở mệnh môn, hỏa ở bạch khiếu. Hai hỏa ấy tuy đều là tướng hỏa, nhưng khi thấy bệnh mà trị, nên trị khác nhau
Bài lục vị hoàn, bài bát vị hoàn. Hai bài thuốc ấy tuy đều là thuốc thận, nhưng trong đó có phân chia riêng biệt
Bài giải:
Hoả của huyệt mệnh môn ở giữa 2 quả thận gọi là Long hoả hay Long lôi hoả (tức tướng hoả) Long hoả ấy vượt lên làm bệnh là bởi sắc dục quá độ làm cho dương hoả ở trong thận hư hàn đi mà âm thuỷ trong thận đầy rẫy lên. Âm thuỷ đầy lên thì Long hoả ở đấy sợ lạnh mà bay lên. Long hoả bay lên thì trên nóng dưới lạnh như nóng đầu mặt toát mồ hôi, lạnh tay chân, đau sút lưng, nên phải uống Bát vị cho nóng ấm cái huyệt mệnh môn để Long hoả đi xuống thì các bệnh hết. Sách Nội Kinh rằng: “DẪN HOẢ QUY NGUYÊN” dẫn hoả về nguồn là nghĩa thế (thuỷ vượng thì phải bổ hoả)
Hoả của huyệt bạch khiếu ở về bên hữu thận gọi là Tướng hoả. Tướng hoả ấy bừng lên làm bệnh là bởi cái chân thuỷ (tinh khí) ở hắc khiếu bên tả thận suy kiệt đi thì không còn thuỷ để đè nén cái hoả ở bạch khiếu xuống, nên cái hoả ấy đi tầm bậy thế là trên nóng dưới khô làm ra những bệnh như đầu mặt choáng váng, miệng lưỡi khô, tiểu tiện nóng, đại tiện táo, nên phải uống Lục vị để bổ thuỷ, thuỷ vượng tự nhiên đè nén cái hoả xuống thì các bệnh hết. Sách Nội kinh rằng: “TRÁNG THUỶ DĨ CHẾ DƯƠNG QUANG” cho nhiều nước vào để trấn cái sức nóng của dương hoả xuống là nghĩa thế (hoả vượng thì phải bổ thuỷ)
Mệnh môn hoả, bạch khiếu hoả: 2 cái hoả khác nhau như thế mà có sách gọi chung 1 danh từ “Tướng hoả”. Đành rằng có 1 cái hoả thì tại sao? Có cái hoả vì sợ lạnh mà bay lên, có cái hoả vì thiếu lạnh mà kháng cự. Bởi không biết rỏ trong thận có 2 huyệt: hữu thận và tả thận (hữu thận thuộc hoả, hoả suy thuỷ vượng thì hoả bay lên, nên dùng bát vị để ôn hoả; tả thận thuộc thuỷ, thuỷ thiếu hoả dư thì hoả kháng cự, nên phải dùng lục vị để bổ thuỷ)
Xem thêm:
Hỏa ký hư, thiên tráng thủy
Xem thêm:
Hỏa ký hư, thiên tráng thủy
Theo Châu Ngọc Cách Ngôn Thượng Thiên - 1
