8 MẠCH KỲ KINH
8 mạch kỳ kinh gồm: Đốc mạch, Nhâm mạch, Xung mạch, Đới mạch, Dương Kiều mạch, Âm Kiều mạch, Dương duy mạch, Âm duy mạch
 |
| 8 mạch kỳ kinh - Hình minh họa |
1. Mạch khác kinh chính ở những điểm sau:
a. Mạch không trực tiếp đi vào tạng phủ nhưng kinh chính. Chỉ 1 số mạch có quan hệ trực tiếp với phủ khác thường mà thôi. Cụ thể: ba mạch Đốc, Nhâm, Xung đi từ dạ con, mạch Đốc đi vào não tủy
b. Trừ mạch Đới đi vòng quanh lưng, còn các mạch khác đều đi từ dưới lên. Kinh chính thì kinh âm đi từ dưới lên, kinh dương đi từ trên xuống. Không có mạch nào đi ở chi trên cả, kinh chính thì có kinh ở tay, kinh ở chân
c. Mạch không gắn với ngũ hành. Không có quan hệ biểu lý như kinh chính
d. Trừ 2 mạch Nhâm, Đốc có huyệt riêng của mình, 6 mạch khác không có huyệt riêng. Khi đoạn mạch nào đi nhập với đoạn đường kinh chính nào thì huyệt của đoạn kinh chính ấy cũng là huyệt của mạch. Mỗi đường kinh chính đều có huyệt riêng của mình
2. Tám mạch Đốc, Nhâm, Xung, Đới, Dương kiều, Âm kiều, Dương duy, Âm duy giao hội với 8 kinh : Tỳ, Tâm bào, Tiểu trường, Bàng quang, Đởm, Tam tiêu, Phế và Thận ở các huyệt : Công Tôn, Nội quan, Hậu khê, Thân mạch, Túc lâm khấp, ngoại quan, Liệt khuyết và Chiếu hải.
3. Tám mạch có tác dụng :
a. Bổ sung chỗ thiếu hụt của 12 kinh
– Đốc, Nhâm, Xung và Đới trực tiếp với chức năng sinh đẻ.
– Dương kiều, Âm kiều trực tiếp với chức năng vận động.
– Dương duy, Âm duy trực tiếp với chức năng thăng bằng của cơ thể.
b. Điều hòa sự thịnh suy của khí huyết trong 12 kinh chính, để đảm bảo sự điều hòa, sự cân bằng của cơ thể
4. Để tiện trao đổi quốc tế, mỗi mạch cũng có 1 ký hiệu bằng số La Mã cạnh bên cổ truyền.
Cụ thể là: XIII. mạch Đốc, XIV. mạch Nhâm, XV. mạch Xung, XVI. mạch Đới, XVII. mạch Dương Kiều, XVIII. mạch Âm Kiều, XIX. mạch Dương duy, XX. mạch Âm duy
