Dụng bổ khí dược, hợp tá thông hành, thậm đắc nhất hạp nhất tịch chi chỉ
Thiết tư âm phương, nghi sứ thấm tiết, thành vi hữu bổ hữu tả chi cơ
 |
| Dụng bổ khí dược hợp tá thông hành - Hình minh họa |
Dùng thuốc bổ khí mà hợp với những vị thuốc có tính thông hành là tá, thì thật được ý nghĩa vừa đóng vừa mở
Lập phương thuốc tư âm, nên dùng những vị thuốc có tính thấm nhuần làm sứ thì thật là có cái cơ vừa bổ vừa tả
Bài giải
Cổ nhân dạy chế thuốc lập phương:
Khi dùng thuốc bổ khí, nên lấy những vị có tính thông hành làm tá (trợ giúp)
Khi lập phương thuốc tư âm, nên lấy những vị thuốc có tính thấm tiết làm sứ (sai khiến)
Nếu thuần dùng thuốc bổ khí thì háo, thuần dùng thuốc bổ âm thì trệ. Nên trong một phương thuốc phải có vị bổ thì nhiều mà vị tả thì ít. Như vậy bổ mới đắc lực mà dễ thành công
Thế thì trong 1 phương thuốc, có bổ mà lại có tả, mới đúng là diệu lý của âm dương vừa đóng mà lại vừa mở
Như trong bài TỨ QUÂN có phục linh; bài BỔ TRUNG có trần bì; bài QUY TỲ có mộc hương. Đó là thuốc bổ khí mà có thông hành
Như trong bài TỨ VẬT có xuyên khung; bài BÁT VỊ có trạch tả; bài TỐ NGUYÊN có đăng tâm. Đó là thuốc bổ âm mà có thấm tiết
Theo Châu Ngọc Cách Ngôn – Thượng Thiên 18
