TRỊ TẮC – TỐ VẤN 03
Kinh văn:
Cố tà phong chi chí, tật như phong vũ, cố thiện trị giả trị bì mao, kỳ thứ trị cơ phu, kỳ thứ trị cân mạch, kỳ thứ trị lục phủ, kỳ thứ trị ngũ tạng. Trị ngũ tạng giả, bán tử bán sinh dã.
Cố thiên chi tà khí cảm, tắc hại nhân ngũ tạng; thủy cốc chi hàn nhiệt cảm, tắc hại vu lục phủ; địa chi thấp khí cảm, tắc hại bì nhục cân mạch.
 |
| Trị tắc - Tố Vấn 03 - Hình ảnh chữ Hán |
Dịch nghĩa:
Phong tà xâm nhập nhân thể, tựa như mưa to gió lớn, từ da lông rồi truyền biến dẫn tới nội tạng, cho nên người chữa bệnh giỏi cần phải chữa trị ngay từ lúc tà còn ở da lông, ở thớ thịt, ở gân mạch, ở lục phủ, ở ngũ tạng. Bệnh tà xâm nhập càng sâu thì việc chữa trị càng khó khăn. Bệnh tà đã xâm nhập vào tới ngũ tạng, thì bệnh tình đã rất nghiêm trọng, thì một nửa bị chết và chỉ có thể cứu sống được một nửa.
Nếu cảm nhiễm phải tà khí của trời, thì sẽ hại tới năm tạng, nếu cảm nhiễm về sự nóng hay lạnh của loài thủy cốc thì sẽ hại tới sáu phủ. Nếu cảm nhiễm phải thấp khí của đất, thì sẽ hại tới bì, nhục, cân, mạch.
Đoạn kinh văn này là chỉ cho ta phải căn cứ vào bệnh biến ở chỗ nông ở chỗ sâu mà chọn cách chữa trị thích đáng, hơn nữa phải chữa sớm chữa kịp thời, thực thi ngay các biện pháp điều trị hữu hiệu. Nếu không điều trị kịp thời, hoặc chữa sai, chăm sóc không chu đáo, khiến bệnh tà từ bì mao thâm nhập sâu, làm tổn thương tạng phủ, thành loại bệnh nặng, diễn biến phức tạp, điều trị rất khó khăn và khả năng chữa khỏi bệnh đã giảm đi nhiều.
(Tố Vấn / Âm dương ứng tượng đại luận)
