ÂM DƯƠNG NGŨ HÀNH – TỐ VẤN 06
Kinh văn:
Phu ngôn nhân chi âm dương, tắc ngoại vi dương, nội vi âm. Ngôn nhân thể chi âm dương, tắc bối vi dương, phúc vi âm. Ngôn nhân thể chi tạng phủ trung âm dương, tắc tạng giả vi âm, phủ giả vi dương. Can, tâm, tỳ, phế, thận ngũ tạng giai vi âm. Đảm, vị, đại trường, tiểu trường, bàng quang, tam tiêu, lục phủ giai vi dương …
Âm dương ngũ hành - Tố Vấn 06 - Ảnh chữ Hán (a) |
Cố bối vi dương, dương trung chi dương, tâm dã; bối vi dương, dương trung chi âm, phế dã; phúc vi âm, âm trung chi âm, thận dã; âm trung chi dương, can dã; phúc vi âm, âm trung chi chí âm, tỳ dã
Thử giai âm dương biểu lý, nội ngoại thư hùng, tương du ứng dã. Cố dĩ ứng thiên chi âm dương dã
Âm dương ngũ hành - Tố Vấn 06 - Ảnh chữ Hán (b) |
Dịch nghĩa:
Nói về âm dương thuộc con người thì bề ngoài là dương, bên trong là âm. Nếu đem trước sau mà nói thì vùng lưng là dương, vùng bụng là âm. Nếu đem tạng phủ mà nói thì tạng là âm, phủ là dương. Can, Tâm, Tỳ, Phế, Thận là 5 tạng đều thuộc âm, Đảm, Vị, Đại trường, Tiểu trường, Bàng quang, Tam tiêu là 6 phủ đều thuộc dương …
Nếu lại phân tích kỷ hơn thì tạng khí ở vùng lưng và ngực trở lên thuộc dương, tâm là tạng dương trong dương, phế là tạng âm trong dương, các tạng khí từ ngực bụng trở xuống thuộc âm, thận là tạng âm trong âm, can là tạng dương trong âm, tỳ là tạng chí âm trong âm
Đó đều là sự du ứng của âm, dương, biểu, lý, nội, ngoại, tạng, phủ vậy.
(Tố vấn / Kim quỷ chân ngôn luận)