Bồi thổ cố trung phương

BỒI THỔ CỐ TRUNG PHƯƠNG

(Bổ Âm Tứ Quân Tử Thang)

Bạch truật 2l (khí hư tẩm hoàng thổ sao, huyết hư tẩm nước sữa sao); thục địa 1l (tỳ âm hư không sao, dương hư sao khô, đàm tẩm gừng sao); chích cam thảo 2c; can khương 2c (sao đen còn lõm hơi vàng)

Bồi bổ cố trung phương - Các vị thuốc và bài thơ để nhớ

Bài này để chữa chứng âm hoả của tạng tỳ suy kém mà dương của dạ dày vượng lên, và những người ăn nhiều thức nướng, thức nóng hay uống nhiều thuốc thơm và ráo, hoặc ăn nhiều mà không tiêu hoá, hoặc dạ dày khô ráo không nạp được thức ăn, hoặc nôn oẹ đi cầu phân lỏng, hoặc tạng tỳ hư yếu không tàng được nguyên khí mà phát sốt, hoặc vì dạ dày nóng tân dịch khô mà thành những chứng ăn rồi lại nôn ra và chứng quan cách

Bài thơ dễ nhớ:

"Bồi thổ cố trung Tứ Quân phương

Thục địa, chích thảo, bạch truật, khương

Kiện tỳ dưỡng vị tàng nguyên khí

Âm hoả tỳ suy, dương vị vượng”

Phép gia giảm:

1. Trong bụng lạnh lắm đi cầu lỏng phân thêm: phục linh; phụ tử

2. Nôn oẹ vì hoả ngược trở lên thêm: ngũ vị; ngưu tất

3. Khí hư nguy cấp bỏ thục; thảo thêm: sâm; phụ

4. Khí xấu đem trở lên mà thành chứng hư bỉ, hư trướng (bí hay đầy mà chỉ là hơi thôi, không có thực thể) thêm: quế; phụ

5. Nôn oẹ không chỉ thêm: ô mai

6. Thương thực không tiêu hoá thêm: sa nhân; phụ tử

7. Đi lỵ lâu thêm: bạch thược; thăng ma

8. Đi cầu lâu không ngừng thêm: nhục đậu khấu; biển đậu; phục linh; thăng ma

9. Dạ dầy nóng mà táo khát thêm: mạch môn; ngũ vị

10. Huyết hư mà dạ dầy ráo thêm: quy; thược, quế

11. Âm hoả bốc trở lên bỏ thảo thêm: ngũ vị; ngưu tất; phụ tử

Bài thuốc này bổ cả âm dương cho tỳ thổ có thể gọi là bài "BỔ ÂM TỨ QUÂN TỬ THANG"

Tiên hiền đặt ra bài "Quy Tỳ"̀ bổ quân hoả để sinh ra tỳ thổ. Bài "Bát Vị" bổ tướng hoả để sinh ra tỳ thổ. Đến ông Đông Viên đặt ra bài "Bổ Trung Ích Khí" dùng thăng sài để đem dương khí trở lên đều là thánh dược chữa cho tỳ vị. Người không biết bỏ thăng sài đi hay là thêm vị ngưu tất, đỗ trọng, ý dĩ thế là không biết lẻ đem thanh khí trở lên để khí xấu giáng trở xuống

Nội kinh có nói: "tỳ vị thụ bệnh thời 12 kinh đều yếu". Ta gọi là vệ khí, là doanh khí, là nguyên khí đều là tên riêng của vị khí (khí của dạ dày) tôi gặp những chứng đã nguy thoát, thường dùng vị bạch truật để giúp sức cho sâm, phụ thời sức thuốc mới chóng. Bài thuốc này đã dùng vị bạch truật để bổ dương cho tạng tỳ, mà còn thêm vị thục địa để bổ âm cho tạng tỳ, là vì không những bổ tạng thận phải dùng vị âm dược mà bổ tạng tỳ cũng vậy. Sách tính dược gọi là thục địa hoàng cũng lấy cớ địa tức là thổ, mà hoàng là sắc của hành thổ vậy vị ấy có thể giúp cho âm phận của tạng tỳ mà ta đừng chấp nê là tạng tỳ ưa ráo ghét ẩm mà chỉ dùng những vị thơm và ráo để chữa tạng tỳ. Ví như đất phải có thấm nhuần thời cỏ cây mới mọc được

Hơn nữa dương của dạ dày thời chủ về khí, âm của tạng tỳ thời chủ về huyết. Nếu ta chỉ dùng những vị cay thơm, ráo, nóng để giúp tỳ vị thời hoả của dạ dày càng vượng mà âm của tạng tỳ càng hại, còn lấy đâu để vận hoá được

Sở dĩ bài thuốc này không dùng nhân sâm, phục linh là vì 2 vị ấy chỉ bổ cho dương khí của hậu thiên. Nay tôi đặt ra bài "bồi thổ cố trung" kể trên, là chú ý vào âm của tạng tỳ suy kém mà dương của dạ dày vượng lên. Có vị thục địa thời vị bạch truật bớt ráo đi, không dùng đến vị sâm là sợ vị sâm lại giúp cho hoả của dạ dày. Không dùng vị phục linh là sợ không có chất thấm nhuần đó là tôi gặp bệnh mà nghĩ ra chứ không phải là lập dị

Hiệu Phỏng Tân Phương - Hải Thượng Lãn Ông

Các vị thuốc tại Phòng chẩn trị chúng tôi có đầy đủ, quý khách có nhu cầu cắt thuốc thang, làm thuốc viên hoàn, viên tể, thuốc cao xin liên hệ: 0905 136463

Nhà Thuốc Tân Thành Đường

Bồi thổ cố trung phương

Bệnh chứng thuốc

Hải thượng lãn ông

Tin tức

Chẩn pháp

Âm dương ngũ hành

Châm cứu

Dưỡng sinh

Bạn có thừa cân không? Mời kiểm tra

Sản phẩm bán chạy nhất

sản phẩm mới

Bài đăng mới nhất

Bài xem nhiều nhất trong tuần qua

CHIA SẼ FACEBOOK

Danh Mục

BẢO VỆ BẢN QUYỀN

Tổng số lượt xem trang

Đang online