BÀN VỀ THỦY HỎA GIÚP LẪN NHAU
Thủy hỏa là căn bản để sinh ra người, nhưng thủy là gốc cho hỏa, hỏa là chủ cho thủy, cho nên phải tương giao mà không lìa được nhau, lại phải quân bình mà không bên nào được hơn lên. Tính của hỏa bốc trở lên; thời phải đem trở xuống, tính của thủy nhuận trở xuống thời phải đem trở lên, thủy ở trên hỏa ở dưới gọi là tương giao, tức là thủy hỏa ký tế (nước và lửa đã làm xong việc), hỏa ấy gọi là dương khí, thủy ấy tức là âm tinh, hai bên cần nhau thời gọi là âm dương hòa bình
 |
| Bàn về thủy hỏa giúp lẫn nhau - Hình minh họa |
中医的五脏分为心、肝、脾、肺、肾，五脏之中心居上焦属阳，在五行中属火；肾居下焦属阴，在五行中属水。心位居上，故心火必须下降于肾，使肾水不寒；肾位居下，故肾水必须上济于心，使心火不亢。因此“理”出不生病的奥秘，应该是使人体达到心肾相交、水火既济。
Người nào chân dương đã thịnh thời phải bổ âm, người nào mà chân âm thịnh thời phải bổ dương, nhưng khí âm phải theo khí dương mà lên, này chỉ bổ riêng cho khí âm thời hại đến khí của dạ dày (ngừng trệ mà ăn uống kém) lại tuyệt mất nguồn sinh hóa của hậu thiên, như vậy thời thuốc bổ âm phải xen vào những vị bổ dương
Có người chỉ chú trọng về nuôi dưỡng khí âm, họ cho rằng trong thân người chỉ có một tạng thận là thủy mà có hai hỏa là Quân và Tướng, thế là dương thường dư mà âm thường thiếu, họ dẫn lời ông Đan Khê nói: “một hành thủy là tạng thận không thắng nổi hỏa của ngũ tạng, cho nên mọi bệnh đều thấy phát nóng” và nói: “khí dương tóm giữ lấy khí âm” vì thế mà các thầy thuốc không ngừng những vị thuốc bổ âm mà thường kiêng những vị thuốc bổ dương
Như thế là không biết lẽ những vị thuốc tính chất thuận là âm, thường ít có công để sinh dục, những chứng bệnh vì hỏa dư ra chỉ là tả hỏa mà thôi, chân hỏa là khí nóng trong thân người hộ vệ cho thân thể, nếu kém thời ốm mà mất đi thời chết. Chân thủy không đầy đủ chỉ vào những khi con trai 8×8 = 64 tuổi, con gái 7×7 = 49 tuổi, khi ấy nếu không điều bổ thời tinh huyết khô kiệt mà gầy yếu, hoặc nóng từng cơn hay là có những bệnh bởi chân thủy không đủ, chân hỏa bốc lên mà thôi
Xem thêm:
