HƯƠNG TÔ TÁN
Công thức:
Tô diệp 80g, Hương phụ 80g, Trần bì 40g, Chích thảo 20g
Hương tô tán - Các vị thuốc và bài thơ để nhớ |
Cách dùng:
Các vị thuốc trên tán bột mịn, mỗi lần uống 4 – 8g x 2 - 3 lần / ngày. Uống với nước sắc gừng và táo. Có thế làm viên hoàn, hoặc trộn mật ong làm viên tể uống. Nếu dùng thuốc thang sắc thì uống 1 thang / ngày với liều lượng giảm bớt
Tác dụng:
Sơ tán phong hàn, lý khí hòa trung. Chữa chứng ngoại cảm phong hàn, khí uất không thông. Có các triệu chứng người nóng sợ lạnh đau đầu, ngực bụng đầy tức, chán ăn, không ra mồ hôi, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù.
Phân tích bài thuốc:
Trong phương tô diệp tân ôn, qui kinh tỳ phế, có tác dụng giải biểu tán hàn, lý khí điều trung là quân. Hương phụ tân khổ cam bình, hành khí khai uất, là thần. Quân thần tương hợp, hương phụ trợ giúp tử tô điều sướng khí cơ, hương phụ mượn tác dụng thăng tán tử tô đẩy tà khí ra ngoài. Trần bì giúp cho hương phụ tăng tác dụng lý khí giảm đau tức bụng ngực là tá, một là giúp cho quân thần hành khí trệ để thông sướng khí cơ, hai là hóa thấp trọc để hành tân dịch. Cam thảo kiện tỳ hòa trung, cùng hương phụ trần bì phối hợp với nhau, khiến khí hành mà không háo tán, đồng thời điều hòa các vị thuốc là sứ. Ý nghĩa phối ngũ, tà biểu được giải nóng lạnh được tiêu trừ, khí cơ thông sướng buồn bực tiêu trừ
Ứng dụng lâm sàng:
Trị tứ thời cảm mạo, có thai bị cảm thương hàn sợ lạnh, đầu đau
Bài thuốc có hiệu quả chứng cảm mạo thể tiêu hóa kém
Gia giảm:
Nếu phong hàn nặng, nghẹt mũi, chảy nước mũi trong gia Thông bạch, Sinh khương
Đau đầu gia Mạn kinh tử, Bạch tật lê để sơ phong chỉ thống
Nếu khí nghịch ho và đàm nhiều gia Tô tử, Bán hạ để giáng khí hóa đàm
Trong bài thuốc các vị thuốc Tô diệp, Hương phụ, Trần bì đều có tác dụng lý khí giải uất dùng tốt cho chứng đau bụng do khí trệ: nếu đau bụng đầy tức gia Hậu phác, Chỉ xác; thức ăn không tiêu gia Kê nội kim, Thần khúc để tiêu thực đạo trệ
Chú ý lúc sử dụng:
Bài thuốc tính dược ôn nên dùng thận trọng đối với cơ thể đang bị âm hư
Trích lục:
Xuất xứ: Thái bình huệ dân hòa tể cục phương - Tác giả: Trần Sư Văn
Xem thêm: