NGÂN KIỀU TÁN
Công thức:
Liên kiều 40g, Kim ngân hoa 40g, Trúc diệp 8g; Kinh giới tuệ 6g, Ngưu bàng tử 12g, Đạm đậu xị 12g, Bạc hà 12g, Cam thảo 5g, Cát cánh 24g, Lô căn 24g (sắc riêng)
 |
| Ngân kiều tán - Các vị thuốc và bài thơ để nhớ |
Cách dùng:
Các vị thuốc trên tán bột mịn, mỗi lần uống 4 – 8g x 2 - 3 lần / ngày. Uống với nước sắc Lô căn. Có thế làm viên hoàn, hoặc trộn mật ong làm viên tể uống. Nếu dùng thuốc thang sắc thì uống 1 thang / ngày, uống lúc thuốc còn ấm
Tác dụng:
Tân lương, thấu biểu, thanh nhiệt, giải độc. Trị cảm phong nhiệt lúc mới phát, ôn bệnh mới phát
Phân tích bài thuốc:
Kim ngân hoa, Liên kiều có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tân lương thấu biểu là quân. Bạc hà, Kinh giới, Đạm đậu xị là thần có tác dụng tân lương giải biểu nhẹ, hổ trợ cho chủ dược, trong đó Kinh giới tuy thuộc vào thứ thuốc tân ôn nhưng ôn mà không táo, vận dụng phối hợp với thuốc tân ôn giải biểu thì có thể tăng thêm công dụng giải biểu. Trúc diệp, thanh nhiệt trừ phiền, lô căn thanh nhiệt sinh tân chỉ khát hiệp cùng ngân, kiều thanh nhiệt thấu biểu. Cát cánh, Ngưu bàng tử, Cam thảo dùng chung với nhau thì có thể tuyên phế khư đàm, thanh lợi yết hầu, hợp làm tá sứ. Các vị thuốc hợp dụng vừa có thể thấu biểu vừa có thể giải độc
Đặc điểm phối ngũ:
Phương này có 2 đặc điểm, một là phương hương tịch uế, thanh nhiệt giải độc; hai là trong phương dùng toàn thuốc tân lương phối một ít tân ôn, khiến cay mà không nóng, ấm mà không táo, có lợi cho việc thấu biểu tán tà, lại không trái với tiêu chỉ của thuốc tân lương
Ứng dụng lâm sàng:
Bài thuốc được dùng nhiều đối với những bệnh ôn sơ khởi như viêm đường hô hấp trên, cảm cúm, viêm phế quản cấp, ho gà, viêm amidan cấp
Tùy theo tình hình bệnh lý:
Nếu đau đầu không có mồ hôi có thể tăng lượng Kinh giới, Bạc hà thêm Bạch tật lê, Mạn kinh tử
Nếu sốt cao có mồ hôi gia lượng Kim ngân hoa, Liên kiều giảm lượng Kinh giới, Bạc hà
Nếu có chứng kiêm thấp như ngực tức nôn, gia Hoắc hương, Bội lan để hóa thấp
Nếu ho đờm đặc gia Hạnh nhân, Bối mẫu
Nếu sốt cao gia Chi tử, Hoàng cầm để thanh lý nhiệt
Nếu khát nhiều gia Thiên hoa phấn
Nếu viêm họng đau sưng gia Mã bột, Huyền sâm, Bản lam căn để thanh nhiệt, giải độc
Nếu có nhọt sưng tấy gia Bồ công anh, Đại thanh diệp để tiêu tán sang độc
Trích lục:
Xuất xứ: Ôn bệnh điều biện - Tác giả: NGÔ CÚC THÔNG《温病条辨》（公元 1798 年）清．吴瑭（鞠通）著
Xem thêm:
