Gia giảm địa hoàng hoàn

GIA GIẢM ĐỊA HOÀNG HOÀN

Trong trời đất mà không có thủy hỏa thì lấy gì mà phát triển được công năng của tạo hóa, trong con người mà không có thủy hỏa thì lấy gì để giúp cho việc hóa sinh.

Gia giảm địa hoàng hoàn - Hình minh họa

Bài Lục vị địa hoàng là tễ thuốc nhỏ để bổ âm dương, bài Bát vị địa hoàng là tễ thuốc lớn để cứu âm dương, trong thủy tìm hỏa thì ánh sáng không tắt, trong hỏa tìm thủy thì nguồn dòng không cạn, trong bổ có tả, uống lâu mà không có hại thiên thắng, tả ít bổ nhiều, tà trừ hết mà bổ càng thấy công hiệu.

1. NHỊ DIỆU ĐỊA HOÀNG HOÀN. Để chữa chứng thấp nhiệt uất ở trong, mà đi đái nước đục hay là mọc nhọt

Thục địa sao khô 7l, hoài sơn sao vàng 4l, sơn thù tẩm rượu sao 4l, mẫu đơn bồi khô 4l, phục linh bồi khô 3l, trạch tả tẩm nước muối bồi khô 3l, hoàng bá 7c, phụ tử 5c (2 vị ấy ngâm rượu và muối 1 đêm, rồi đem hoàng bá sao thật vàng, mà phụ tử bồi thật khô), mao sơn truật 2l ngâm nước gạo thái ra rồi sao với hắc chi ma cho vàng rồi bỏ hắc chi ma đi

Nếu thấp nhiều nhiệt ít, thời dùng phụ tử, hoàng bá 5c, nếu thấp ít nhiệt nhiều, thời dùng phụ tử 5c, hoàng bá 7, các vị đều tán bột, sắc 4l kim thạch lọc lấy nước đặc cho thêm mật ong luyện với thuốc để làm thành hoàn, sáng và chiều uống 3c bằng nước lã đun sôi vào trước bữa ăn, kiêng rượu, gà, cá và đồ nướng

2. DỤC TỲ CỐ THẬN ĐỊA HOÀNG HOÀN. Để chữa chứng tạng thận yếu mà đi cầu ngay sáng sớm (thần tả)

Thục địa tẩm gừng và rượu sao khô 8l, hoài sơn sao vàng 6l, sơn thù chưng với rượu rồi sao 5l, phục linh bồi khô 4l, ngũ vị 2l, trạch tả tẩm muối và rượu sao khô 3l, phá cố chỉ tẩm muối và rượu sao thơm 4l, thố ty tử 6l tẩm rượu 3 ngày rồi chưng và nghiền làm thành bánh để kỷ không cho hả hơi

Các vị đều tán bột, lấy thục địa giã thành cao, nếu khô thời thêm đường rồi hòa thuốc để làm thành viên, buổi sáng uống 4c với nước gạo sắc lên, buổi chiều uống 3c với nước lã đun sôi

3. SONG BỔ ĐỊA HOÀNG HOÀN. (Bài này có thục địa, sơn thù để bổ thận tinh, thố ty, liên nhục để bổ thận khí cho nên gọi là song bổ)

Thục địa bồi khô 8l, đan bì tẩm rượu sao 3l, sơn thù chưng với rượu sao khô 4l, phục linh bồi khô 3l, hoài sơn sao vàng 4l, liên nhục sao vàng 6l, trạch tả tẩm muối và rượu sao 3l, thố ty 4l (phép chế như bài thuốc trên). Các vị tán bột luyện với mật làm hoàn, mỗi lần uống 5c với nước lã đun sôi vào lúc đói ở buổi sáng

4. THANH TÂM TƯ THẬN ĐỊA HOÀNG HOÀN

Thục địa 8l, đan bì bồi khô 3l, sơn thù chưng rượu sao 4l, hoài sơn sao vàng 4l, phục linh tẩm muối và rượu sao 3l, viễn chí (sắc nước cam thảo để ngâm rồi sao khô) 3l, ngũ vị (chưng rượu sao khô), mạch môn bỏ lõi sao 3l. Các vị tán bột lấy thục địa giã nhừ rồi cho thuốc thêm mật ong để làm hoàn, buổi sáng vào lúc đói uống 4c với nước hạt sen sắc lên (bài này không nói chữa chứng gì nhưng là để thanh cho tạng tâm, bổ cho tạng thận)

5. A DAO ĐỊA HOÀNG HOÀN. Để chữa chứng phế và thận 2 tạng thụ thương mà ho thổ ra huyết

Thục địa 1 cân (đem 8l sắc kỷ bỏ bả còn 8l đun lấy cả bả mà giã nhừ ra rồi hợp lại thành cao), hoài sơn sao 4l, sơn thù (chưng với rượu rồi phơi khô) 4l, phục linh (tẩm nước sữa sao) 3l, mẫu đơn sao 3l, trạch tả tẩm nước muối sao 2l, mạch môn bỏ lõi sao 4l, a dao 2l (thái thành phiến sao bột cáp phấn cho phồng lên). Các vị tán bột, cho cao thục địa và thêm mật rồi bỏ thuốc bột vào luyện thành viên, buổi sáng uống lúc đói 4c với nước lã đun sôi hay nước muối

6. TƯ KIM TRÁNG THỦY ĐỊA HOÀNG HOÀN. Bài này để nuôi chân âm cho cân với chân dương, thêm thận thủy và giúp cả phế kim

Thục địa 3 cân (sắc kỷ lấy nước rồi bỏ bả song đun đặc cho thành cao), hoài sơn sao vàng 6l, mẫu đơn sao 4l, phục linh tẩm nước sữa phơi khô 4l, sơn thù chưng với rượu rồi phơi khô 6l, trạch tả 3l (tẩm muối và rượu rồi sao), ngưu tất 4l (tẩm nước muối loãng rồi sao), mạch môn 5l bỏ lõi rồi sao. Các vị đều tán bột, cho thuốc vào cao thục địa và thêm mật ong để làm thuốc hoàn, lúc đói uống với nước lã sôi mỗi ngày 2 lần vào lúc đói

7. GIA VỊ THẤT VỊ HOÀN. Bài này để mát cho tạng phế bổ cho tạng thận, nạp khí và dẫn hỏa về chỗ

Thục địa 8l đun kỷ, sơn thù 4l chưng với rượu rồi sao, mẫu đơn 3l sao, phục linh 3l tẩm nước sữa sao, hoài sơn 4l sao vàng, trạch tả 3l tẩm nước muối và rượu sao, mạch môn 3l bỏ lõi sao, nhục quế 1l bỏ vỏ ngoài, ngũ vị 1l tẩm mật và rượu sao. Các vị tán bột, đem thục địa tán nhừ ra hòa mật rồi cho thuốc vào luyện làm thuốc hoàn, mỗi buổi uống 4c vào lúc đói, mà uống bằng nước muối loãng hay là bài sinh mạch sắc lên

8. HÒA CAN TƯ THẬN ĐỊA HOÀNG HOÀN. Bài này để chữa bệnh đàn bà rất hợp

Thục địa 8l đun với rượu cho nhừ ra, sơn thù 4l chưng với rượu, mấu đơn 3l tẩm rượu sao, phục linh 3l tẩm nước sữa sao khô, hoài sơn 4l sao vàng, trạch tả 3l tẩm muối và rượu sao, qui thân 3l tẩm rượu sao, bạch thược 3l tẩm nước mật sao, nhục quế 1l bỏ vỏ. Các vị tán bột nghiền thục địa rồi thêm mật mà cho thuốc vào để làm thuốc hoàn, uống 4c mỗi lần với nước lã đun sôi vào lúc đói, mùa đông uống với rượu

9. TƯ ÂM BÁT VỊ HOÀN

Thục địa 8l đun với nước cho thật nhừ, sơn thù 4l, chưng với rượu rồi phơi khô, mẫu đơn 3l sao, hoài sơn 4l sao vàng, phục linh 3l tẩm nước sữa phơi khô, trạch tả 2l tẩm nước muối sao, mạch môn 3l bỏ lõi sao, ngũ vị 1l tẩm mật và rượu sao, nhục quế 1l bỏ vỏ, phụ tử 1l thái thành phiến rồi bồi cho khô. Các vị tán bột rồi nghiền với thục và thêm mật để làm thuốc hoàn

Cách dùng: nếu tạng thận xét về chân khí suy khí thời bỏ mạch môn, ngũ vị, thêm ngưu tất, đỗ trọng đều 3 lạng, rồi sao với nước muối và rượu. Nếu khí ở tạng phế không đầy đủ thời sắc nước Sinh mạch ẩm mà uống, nếu có hỏa bốc lên thời uống với nước muối loãng, nếu là dương hư thời uống với nước sâm, đều uống vào lúc đói về buổi sáng

10. TRÁNG DƯƠNG CỐ BẢN ĐỊA HOÀNG HOÀN. Bài này để chữa chứng nguyên dương suy yếu lắm

Thục địa 2 cân chưng với rượu bỏ bã rồi đun đặc thành cao, hoài sơn 6 lạng sao vàng, sơn thù 6 lạng, chưng với rượu rồi sao, phục linh 4 lạng, tẩm nước sữa bồi khô, lộc nhung 3 lạng, bỏ lông ngoài rồi bồi khô, cao ban long đun với rượu cho tan ra, phá cố chỉ 4 lạng, tẩm muối và rượu sao thơm, ngũ vị 2 lạng, tẩm mật và rượu sao, câu kỷ 8 lạng sắc thành cao lấy 4 lạng, trạch tả 3 lạng tẩm muối sao, phụ tử 1,5 lạng bồi khô, nhục quế 1,5 lạng bỏ vỏ, tử hà xa 1 cổ rửa sạch với nước lại lấy rượu rửa lại, rồi tẩm rượu bồi khô

Các vị tán nhỏ, dùng thục địa, hà xa, cao ban long 3 thứ cho thuốc bột vào và thêm mật để làm thuốc hoàn, lúc đói uống với nước Sâm độ 4, 5 chỉ, buổi chiều uống với rượu 3, 4 chỉ, vào lúc trước ăn cơm

11. CỐ BẢN THẬP BỔ HOÀN. Để chữa người lớn trẻ em tạng thận suy kém và tỳ vị cũng yếu, công hiệu còn hơn bài bát vị. 

Thục địa 8 lạng lấy rượu đun nhừ ra, sơn thù 5 lạng, chưng với rượu rồi sao khô, hoài sơn 6 lạng sao vàng, phục linh 4 lạng tẩm nước sữa phơi khô, ngưu tất 4 lạng tẩm muối và rượu rồi sao, đỗ trọng 3 lạng tẩm muối và rượu rồi sao, ngũ vị 1 lạng tẩm mật sao, phụ tử 1,5 lạng bồi khô, nhục quế 1,5 lạng bỏ vỏ, lộc nhung 1 cặp cạo bỏ lông rồi thái ra sao vàng

Các vị tán bột, lấy Thục địa nghiền ra rồi cho thuốc và thêm mật để làm thuốc hoàn, mỗi buổi sáng lúc đói uống 5 chỉ với nước muối loãng rồi ăn cơm đè đi

Tôi xét bài này, dùng vị thục địa là chất nặng mà vị thời hậu để bổ âm cho tạng thận, mà sao đi thời bớt lạnh mà bổ cả tạng tỳ, vị sơn thù bổ cho tạng can mà còn thu vít lại để giúp cho tạng thận, vị hoài sơn vừa bổ tỳ vừa bổ thận, vị phục linh và trạch tả đem sức thuốc trở xuống, vị đỗ trọng giúp cho thục địa để mạnh gân cốt, quế và phụ để bổ hỏa cho mạnh. Vị lộc nhung là thứ động vật hữu tình hợp với tạng, phủ con người, còn vị ngũ vị thời liễm tạng phế mà giúp tạng thận, phương này là 10 phần bổ cả 10

12. GIA GIẢM BÁT VỊ ĐỊA HOÀNG THANG. Để chữa chứng ho lâu không thôi, đàm đặc, người sốt, đau xương, váng đầu, mắt nặng ra, có lúc sợ rét, mà 6 bộ mạch thời huyền và sác, da thịt mỗi ngày một gầy, ít ngủ, vv …

Thục địa 8 chỉ, mẫu đơn, sơn thù đều 2 chỉ, hoài sơn 2 chỉ rưỡi, phục linh 1 chỉ rưỡi, trạch tả 1 chỉ, mạch môn 3 chỉ, ngưu tất 2 chỉ, ngũ vị 5 phân, nhục quế 1 chỉ, sắc uống lúc còn ấm vào trước lúc ăn cơm, chỉ mấy thang là nhẹ nóng đỡ ho. Nếu 6 mạch hồng và hoãn mà vô lực, người mệt thời sắc riêng sâm hợp vào mà uống, khi khỏi rồi buổi sáng uống bài Bát vị hoàn độ 4, 5 chỉ với nước muối loãng, rồi uống bài “Bồi dưỡng vinh vệ cao” với nước đã đun sôi

Tôi xét chứng ho ở ngoài là phong hàn, ở trong là đàm hay khí, nhưng dù là phong hàn mà ho lâu thời thuốc phát tán và thuốc hàn lương cũng không nên dùng, là vị tạng thận đã kém không nuôi dưỡng được phế kim, có thể lâu ngày sinh ra chứng lao

Tôi gặp chứng ấy, thấy bệnh nhân sốt nhiều ghê rét ho khát, đàm đặc, lại thêm tinh thần mõi mệt, người mỗi ngày một gầy, mà 6 bộ mạch hồng huyền mà sác, để tay lâu cũng không thấy thần. Khi ấy muốn tiêu đàm nhưng đàm ấy là thủy dềnh lên không phải thuốc tiêu đàm mà có thể chữa được, muốn mát chân hỏa thời hại khí của dạ dày, muốn chữa về khí thời sợ hại nguyên khí vì khí đã bốc lên thời những vị như quất hồng, tang bì không thể chữa được nên không dùng phương thuốc bổ thủy ở trong hỏa thời không thể được, vì thế tôi thường dùng bài Bát vị bội thục địa mà bỏ phụ tử lại thêm mạch, vị, ngưu tất, cắt từng chén thuốc to uống lúc còn ấm vào trước khi ăn cơm, để long hỏa về chỗ thời chân âm mới hồi, rồi chứng nóng tận xương trở thành có mồ hôi mà đỡ. Uống như vậy một thời gian, nếu thấy người mõi mệt thời thêm thuốc đẻ bổ khí, khí chân âm lại kém thời trở lại phương thuốc để bổ thủy, như thế công hiệu rất nhiều

Huyền tẫn phát vi (Hải Thượng Lãn Ông)

Các vị thuốc tại Phòng chẩn trị chúng tôi có đầy đủ, quý khách có nhu cầu cắt thuốc thang, làm thuốc viên hoàn, viên tể, thuốc cao xin liên hệ: 0905 136463