Lưỡng thận trung nãi tạng phủ chi căn nguyên. Trị kỳ quái tật, nghi vi yếu lĩnh
Lục vị hoàn nãi á khoa chi thánh dược. Duyên chư hư chứng, hệ thị vô âm
 |
| Lưỡng thận trung nãi tạng phủ chi căn nguyên - Hình minh họa |
Dịch nghĩa
Khoảng giữa 2 quả thận là cội nguồn sinh cho tạng phủ. Trị những bệnh kỳ quái nên lấy dó làm yếu điểm
Hoàn lục vị là phương thuốc báu để bổ âm cho nhi khoa. Vì những hư chứng, đều bởi vô âm
Bài giải
Mệnh môn nằm ở giữa hai bên thận, là cội rễ của 12 kinh mạch, là nguồn gổc của tạng phủ. Mọi tật bệnh của con người không thể vượt ra ngoài vòng âm dương. Phàm những bệnh mà đã đến “khí huyết suy hư” thì các bệnh vặt nó nhiều như ong vỡ tổ, dù có hiện ra những hình trạng kỳ lạ không thể nào hình dung được hết, trong sách cũng khó mà gọi ra tên bệnh và nhiều người cũng không thể biết
Nhưng căn cứ vào chỗ “âm dương thiên thắng” rồi dùng thuốc thủy hỏa cho uống. nghĩa là dương thắng âm thì cho uống LỤC VỊ để bổ thủy, âm thắng dương thì cho uống BÁT VỊ để bổ hỏa, để bồi cố căn bản. Một khi căn bản đã bồi cố được rồi, thì những giả tượng của các bệnh vặt không cần phải trị, tự nhiên cũng hết
***
Nói chung về bệnh trẻ em, thì thiên quý chưa thịnh vượng (chưa dậy thì), là âm thủy chưa vượng thì chỉ có dương hỏa. Cho nên nói rằng thuần dương vô âm. Vậy cái dương mà chưa có âm trợ thì cái dương còn lẻ loi, dương còn lẻ loi thì dương còn non nớt
Dương còn lẻ loi non nớt , sao có thể lại nhầm lẫn mà bảo “thuần dương” là dương hữu dư. Rồi khi thấy hư hỏa động lên (dương mà không có âm thu liễm thì hư hỏa dễ động lên) làm nóng mình thì bảo ngay là “bệnh trẻ con dễ bị phát nóng” mà cho cái ý kiến về “thuần dương” của mình là đắc sách, vội vàng dùng ngay thuốc “hàn lương” để công, thực chán ngán cho kẻ ấy biết chừng nào
Ôi! Âm vốn đã không có, lại còn đem thuốc hàn lương để diệt dương, thì sự thế hẳn đi đến “âm dương lưỡng bại”
Nhưng xem về bệnh tình, sở dĩ sinh phát nóng là vì tâm hỏa không có thận thủy để ức chế; sở dĩ dễ sinh co giật là vì can mộc không có thận thủy để dưỡng nuôi
Thậm chí đến những trẻ nào suy yếu quá mà gâv ra đau ốm hoài là bởi chân thủy thiếu mà tân dịch khô cạn
Lại những bệnh như QUY HUNG (bụng ổng như bụng rùa), QUY BỐI (lưng cong như lưng rùa), GIẢI LƯ (2 mảng xương đầu hở ra), TÍN HÃM (lỗ thóp thở trên đầu trũng xuống), THIÊN TRỤ ĐẢO CỐT (xương cổ quay đảo cái đầu), NGŨ NHUYỄN NGŨ NGẠNH NGŨ TRÌ (5 bệnh mềm: đầu nhũn, tay nhũn, chân nhũn, mình nhũn, miệng nhũn; 5 bệnh cứng: đầu cổ, 4 tay chân cứng nhắc; 5 bệnh chậm: chậm nói, chậm đi, chậm mọc răng, chậm mọc tóc, chậm biết). Tất cả đều bởi ẤT QUÝ (ất thuộc mộc là can, quý thuộc thủy là thận) suy hư mà những bệnh thuộc GÂN (can chủ cân) thuộc XƯƠNG (thận chủ cốt) hiện ra vậy
Tóm lại nguyên tắc trong việc trị bệnh trẻ em, cần tùy chứng để xử cho phương, nhưng luôn luôn đừng nên quên hai chữ "vô âm". Cho nên thường phải lấy LỤC VỊ HOÀN để bổ mạnh cho chân âm vì chính nó là loại thuốc màu nhiệm của nhi khoa
Theo Châu Ngọc Cách Ngôn - Thượng Thiên 15
